Vấn đề đọc các trị số xuất hiện trên các thiết bị điện là điều rất cần thiết và quan trọng nên người sử dụng trước khi mua hàng đều phải xem qua thông số kỹ thuật. Nhưng nếu người dùng muốn biết rõ điện trở có bao nhiều màu và mỗi màu thể hiện điều gì thì thông tin dưới đây sẽ giúp cho các bạn hiểu được các trị số có trong điện trở một cách dễ dàng.
Điện trở là gì
Điện trở là loại linh kiện quan trọng không thể thiếu trong mọi mạch điện, thậm chí còn xuất hiện trong điện tử, thường thì điện trở có các vạch màu trên thân của nó nhằm giúp cho người sử dụng hiểu được vạch màu thể hiện chức năng gì của điện trở.
Thường thì điện trở được cấu tạo từ nhiều thành phần và có nhiều hình dạng khác nhau khó mà xác định được cấu hình cố định của điện trở. Thông thường chúng giúp chúng ta khống chế dòng điện có sự quá tải sao cho phù hợp và nhanh chóng, tạo ra nhiệt lượng trong các ứng dụng cần thiết hay điều chỉnh cường độ dòng điện qua các thiết bị điện một cách dễ dàng. Ngoài ra còn nhiều công dụng khác mà điện trở mang đến.
Đơn vị của điện trở được tính là Ohm (Ω). Điện trở có các đơn vị khác như milliohm (1 mΩ = 10−3 Ω), kilohm (1 kΩ = 103 Ω) và megohm (1 MΩ = 106 Ω).
Bảng màu điện trở
Hướng đọc vòng màu trên điện trở
Vạch màu đầu tiên nằm sát với cạnh nhất, dễ dàng nhìn thấy nhất. Vạch màu cuối cùng còn gọi là vạch dung sai luôn có khoảng cách xa hơn một chút so với các vạch kia giúp ta phân biệt được vạch nào là vạch đầu tiên. Nhờ như thế mà người dùng sẽ có thể đọc được vòng màu một cách dễ dàng và nhanh chóng.
Cách đọc và tính giá trị điện trở
Cách tính giá trị điện trở 4 vạch màu
Đối với điện trở 4 vạch màu thì được chia ra như sau:
- Vạch màu thứ nhất: Thể hiện giá trị hàng chục trong giá trị của điện trở.
- Vạch màu thứ hai: Là giá trị hàng đơn vị trong giá trị vận hành của điện trở.
- Vạch màu thứ ba: Là hệ số nhân với giá trị số mũ là 10 sau đó nhân với giá trị điện trở.
- Vạch màu thứ tư: Là giá trị sai số của điện trở. Vòng thứ tư là vòng ở cuối cùng luôn luôn có màu nhũ vàng hay nhũ bạc nhưng vòng này thì thường chỉ đọc để biết trị số chứ không ghi chú lại bởi không quan trọng hơn các trị số kia.
Cách tính cụ thể: Giá trị điện trở = (vạch 1)(vạch 2) x 10(mũ vạch 3).
Cách tính giá trị điện trở 5 vạch màu
Đối với điện trở 5 vạch màu gồm có:
- Vạch màu thứ nhất: Là giá trị hàng trăm trong giá trị điện trở.
- Vạch màu thứ hai: Là giá trị hàng chục trong giá trị điện trở.
- Vạch màu thứ ba: Là giá trị hàng đơn vị trong giá trị của điện trở.
- Vạch màu thứ tư: Là hệ số nhân với giá trị số mũ của 10 dùng nhân với giá trị điện trở.
- Vạch màu thứ năm: Là giá trị sai số của điện trở.
Cách tính cụ thể: Giá trị điện trở = (vạch 1)(vạch 2)(vạch 3) x 10(mũ vạch 4) + vạch 5
Cách tính điện trở công suất
Điện trở công suất là các loại điện trở thường mang những công suất khác nhau và thường là công suất từ 1W, 2W, 5W hay 10W được sử dụng trong những mạch điện tử có dòng điện lớn đi qua.
Đối với điện trở công suất đa phần đều được chia thành 2 cách đọc khác nhau nhưng người dùng cần dựa vào điện trở 4 vạch màu và điện trở 5 vạch màu để đọc chính xác trị số của điện trở.
Chính những thông tin nói về cách đọc điện trở ở những vòng màu này mà các bạn có thể tính công suất điện trở một cách hiệu quả để dùng điện trở trong chính công việc của mình thêm dễ dàng hơn. Tuy điện trở có khi 4 vạch màu hoặc 5 vạch màu nhưng các trị số dường như tính giống nhau và đọc cũng như nhau chỉ có vòng số thể hiện giá trị sai số nên người dùng cần lưu ý vấn đề này để mà đọc giá trị điện trở thêm chuẩn xác hơn.
Sự chênh lệch giữa giá trị lý thuyết và thực tế
Thực tế, giá trị chúng ta đo được không thể chính xác 100%, tuy nhiên giá trị đó phải ở trong khoảng dung sai (tức là phạm vi sai số cho phép) của điện trở thì người dùng mới sử dụng tốt được.
Khoảng dung sai của điện trở được tính bằng cách lấy phần trăm nhân giá trị lý thuyết thì sẽ ra khoảng dung sai tương ứng.
Ví dụ: Điện trở 200 Ω với dung sai 5%
Ta tính khoảng dung sai như sau: 200×5%=10 (Ω)
Vậy với điện trở 200 Ω với dung sai 10%, giá trị đo nằm trong khoảng [190,210].
Dựa vào các thông tin nói trên giúp cho chính các bạn hiểu hơn về điện trở, đồng thời biết cách phân biệt vạch màu và hiểu sâu các giá trị các vòng màu đó để mà dùng điện trở hiệu quả nhất trong chính công việc của mình, hãy có cách tính chính xác để sử dụng an toàn nhất điện trở này.