Nhiều người biết được rằng máy bơm nước dùng để làm gì và nơi nào sử dụng nhiều nhất nhưng ít ai nhắc đến máy bơm nước xuất phát từ đâu và quý trình hình thành loại máy này như thế nào? Với câu hỏi này thì nội dung sau đây sẽ giải đáp hết các thắc mắc giúp các bạn chọn dùng máy bơm nước hiệu quả hơn.
Cách lấy nước trong thời kỳ cổ đại
Thời kỳ Lưỡng Hà 3000 năm TCN
Nền văn minh Lưỡng Hà được xem là vùng đất cổ xưa thuộc các khu vực nằm ở Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq và Syria ngày nay. Đây là nền văn minh chứa nhiều thành tựu nhất bởi thời kỳ này có rất nhiều phát minh lớn hỗ trợ cho nhiều lĩnh vực khác nhau như nông nghiệp, chữ viết, sản xuất rượu, phát minh ra bánh xe, thuần hóa động vật,…
Thiết bị vận chuyển nước thời kỳ này khá giống như một chiếc bập bênh bởi được đặt ở vị trí cạnh các con sông, suối hay hồ nước. Nó gồm một đầu gắn với xô chứa nước, đầu còn lại được gắn với vật nặng đối trọng để có thể đem nước từ đầu này sang đầu kia dễ dàng. Khi sử dụng chỉ cần gạt cần kéo xuống, xô sẽ đầy nước ngay và khi bạn thả cần gạt ra thì xô nước được đưa lên cao nhờ đối trọng, lúc này chỉ cần kéo xô nước vào và sử dụng là được. Nhờ phát minh này mà dùng nước vừa nhanh vừa tiện lợi giúp cho con người bớt hao tốn sức mà vẫn dùng được nước dễ dàng.
Thời kỳ Ai Cập 2000 năm TCN
Chiếc máy bơm nước gia đình đầu tiên của nhân loại được gọi với tên tiếng Anh là Shadoof, một phát minh của người Ai Cập 2000 năm trước Công nguyên. Shadoof được xem là một chiếc xô và xô này buộc vào sợi dây hoặc cây gậy dài, giúp kéo nước từ giếng sâu dễ dàng.
Mặc dù Shadoof không mô tả chính xác hoạt động của chúng như một chiếc máy bơm nhưng đây là bằng chứng đầu tiên trong lịch sử vào thời kỳ Ai Cập 2000 năm TCN, dường như chứng minh được con người luôn tìm kiếm thiết bị để giúp vận chuyển nước dễ dàng, ít tốn sức lực hơn và cũng dựa vào đó mà đến thời hiện đại máy bơm được hoàn thiện và tân tiến hơn rất nhiều do cách thức làm việc của shadoof đơn giản và thiết thực nhất.
Người Hy Lạp thế kỷ thứ 3 đến thế kỷ thứ 1 TCN
Trong nền văn minh Hy Lạp, những thiết bị vận chuyển nước có sự thay đổi một cách tiến bộ. Có thể nói từ thế kỷ thứ III đến thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên là thời kì nền văn minh Hy Lạp phát triển rực rỡ nhất trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau như khoa học, công nghệ, chiến tranh và nghệ thuật bởi có sự thay đổi mà con người thời kỳ này mau chóng thành công và ít tốn sức lực con người vẫn đạt được hiệu quả cao trong chính công việc của họ.
Các kỹ sư người Hy Lạp cổ đại đã phát minh ra loại bánh xe có thể kéo nước để mọi người dùng nước dễ dàng hơn ngay cả việc tưới tiêu và họ còn tạo ra năng lượng nước một cách hoàn hảo.
Cũng trong thời đại này nhà khoa học Archimedes đã phát minh ra một thiết bị mang tính đột phá với loại máy bơm trục vít. Tuy là phát minh còn sơ sài và chút đơn giản nhưng vô cùng hữu dụng vì chỉ sử dụng sức người và không hao tốn điện năng nhưng vẫn đem đến nước tốt.
Một đóng góp đáng kể khác trong thời đại này là phát minh của Ctesibius người Ai Cập. Ông đã phát minh ra loại máy bơm trợ lực, là một loại máy bơm được vận hành bằng tay là chủ yếu dù chỉ có ống xi lanh hình trụ, với một pít tông gắn bên trên được sử dụng để hút nước qua van.
Máy bơm nước đầu tiên sử dụng điện năng
Vào thế kỷ thứ 18, hai viện sĩ Nga là Euler đã đưa ra được những lý luận hợp lý có liên quan đến máy thủy lực và Jucopsky đề xuất lý luận về cơ học chất lỏng, kể từ đó việc nghiên cứu và chế tạo ra máy bơm ngày càng nhiều hơn trước. Vào thời kỳ này, máy bơm hơi nước được ra đời đầu tiên bởi chúng giúp sức lực của con người được giảm đi đáng kể, tiết kiệm nhiều thời gian mà chỉ cần dựa vào cấu trúc đơn giản đã cung cấp nước cho mọi người sử dụng.
Đến thế kỷ 20, các động cơ của máy bơm dùng theo số nhằm thể hiện vòng quay của máy, loại này ra đời được mọi người đón nhận rất nhiều, tiếp theo đó là sự xuất hiện của máy bơm ly tâm được phát triển và sử dụng rộng rãi hơn.
Trước kia máy bơm nước chỉ phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của con người hay là dùng để tưới tiêu cho cây trồng, nhưng bây giờ thì máy bơm nước không chỉ phục vụ cho cung cấp nước sinh hoạt nữa mà còn sử dụng rộng rãi trong công nghiệp, môi trường, khai thác, sản xuất, xây dựng, chữa cháy… Do đó mà mỗi thời kỳ máy bơm dần được thay đổi và trở nên thon gọn hơn giúp cho con người sử dụng hiệu quả.
Các loại máy bơm nước ngày nay
Vài loại máy bơm ngày nay đang được sử dụng:
Máy bơm bánh răng
Máy bơm bánh răng hay còn gọi là Gear Pump xuất hiện vào năm 1953 do một người Pháp tên là Nicolas Grollier de Serviere lên ý tưởng và vẽ thiết kế ra. Sau đó vào năm 1636, dựa trên bản thiết kế đó nhưng do một kỹ sư người Đức tên Pappenheim hoàn chỉnh chiếc máy bơm bánh răng này. Cho đến tận hôm nay vẫn còn được sử dụng bởi chúng có thể hỗ trợ cho động cơ vận hành ổn định mà còn có tính bôi trơn giúp máy ít hư hỏng hay toả nhiệt khi đang vận hành.
Máy bơm ly tâm
Máy bơm ly tâm còn gọi với tên khác là Centrifugal Pump, vào thế kỷ 17 thì được nhà phát minh người Pháp tên Denis Papin phát minh ra, gọi chung là máy bơm ly tâm. Máy bơm ly tâm hoạt động trên nguyên tắc lực ly tâm tạo ra nhờ sức quay của cánh bơm được dẫn động từ một mô tơ điện.
Máy bơm hơi nước
Máy bơm hơi nước tên tiếng Anh là Savery Pump, vào năm 1968 được Thomas Avery phát minh thông qua việc vận hành bằng hơi nước. Chiếc máy bơm tạo ra lực hút chân không nhờ hơi nước này được dùng rộng rãi bởi có khả năng hút nước liên tục từ thấp lên cao mà không cần thêm sự trợ lực nào từ loại máy khác.
Máy bơm hướng trục
Máy bơm hướng trục có tên khác là Axial Flow Pump, loại máy này ra đời từ năm 1940, loại này bơm theo hướng trục được dùng rộng rãi không chỉ trong thời đó mà cả thời đại này vẫn được dùng bởi có thể vận chuyển nước nhanh chóng. Loại máy bơm này phổ biến trong các lĩnh vực như nông nghiệp, thủy lợi, vừa được nhà nước mang vào để cấp hay thoát nước trong các nhà máy, cấp thoát nước xây dựng đô thị, trạm bơm nguồn, bơm tuần hoàn của thiết bị ngưng tụ hơi trên tàu thủy,…
Máy bơm điện từ
Máy bơm điện từ còn được gọi là Electromagnetic Pump, loại máy bơm này lắp đặt dễ dàng mà còn có thể sử dụng trong nhiều môi trường có nhiệt độ cao khác nhau. Máy bơm điện từ sử dụng lực điện từ là chủ yếu nhằm giúp di chuyển chất lỏng một cách chính xác và nhanh hơn nên rất thích hợp để vận chuyển kim loại nóng chảy và các chất lỏng dẫn điện khác.
Một số máy bơm được sản xuất từ năm 1900: máy bơm chìm, máy bơm thẳng đứng, bơm bụi, máy bơm nhu động, máy bơm định lượng, máy bơm tăng áp, máy bơm tuần hoàn,…
Dù có bao nhiêu loại đi nữa thì hiện tại con người đã và đang sử dụng máy bơm trong việc cung cấp nước để sử dụng trong chính công việc lẫn sinh hoạt của mình. Nhờ vào nền tảng trước đó mà giờ đây có được các loại máy bơm hữu ích với các tính năng tuyệt vời.